اهداف درس
هدف کلی این درس آشنا کردن دانشجویان با اصول و روش‌های اساسی آزمایشگاهی بیوشیمی در زمینه علوم و صنایع غذایی است. دانشجو با ساختار و اهمیت ترکیبات بیوشیمیایی در مواد غذایی آشنا شده و توانایی آماده‌سازی محلول‌های استاندارد (مولاریته و نرمالیته)، کار با پیپت و سمپلر، اندازه‌گیری با اسپکتروفتومتر و انجام آزمون‌های کیفی کربوهیدرات‌ها را فرا می‌گیرد. به طور کلی این درس با نگرشی عملی، شیمی و زیست‌شناسی سلولی را در آزمایشگاه تلفیق می‌کند و مهارت‌های کاربردی بیوشیمیایی لازم در کنترل کیفی مواد غذایی را تقویت می‌کند.
شرح درس:
درس بیوشیمی عملی آزمایشگاهی با بررسی تجربی فرایندهای شیمیایی و واکنش‌های ترکیبات زیستی انجام می‌شود. در هر جلسه مفاهیم نظری مربوطه تشریح شده و سپس دانشجویان زیر نظر استاد، آزمایش‌های عملی مربوط به آن موضوع را اجرا می‌کنند. این درس دانشجویان را با انواع بیومولکول‌ها (کربوهیدرات، پروتئین، لیپید، آنزیم‌ها و ویتامین‌ها) و روش‌های تجزیه و تحلیل آنها در آزمایشگاه آشنا می‌سازد.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: آشنایی با آزمایشگاه بیوشیمی و محلول سازی
آشنایی با نکات ایمنی و قوانین حضور در آزمایشگاه
آشنایی با فرمول ها و نحوه ساخت انواع محلول های شایع در آزمایشگاه
جلسه دوم: آشنایی با سمپلرها و ادامه محلول سازی
آموزش صحیح نمونه‌برداری با سمپلر
آموزش رقت سازی سریالی
جلسه سوم: اسپکتروفتومتری
آشنایی با ساختار دستگاه اسپکتروفتومتر
آشنایی با طول موج ماکزیمم
بررسی ارتباط غلظت محلول با جذب نوری
جلسه چهارم: اندازه گیری گلوکز خون
آشنایی با ساختار دستگاه اسپکتروفتومتر
آشنایی با قانون بیرلامبرت
اندازه گیری غلظت گلوکز سرم خون
جلسه پنجم: تشخیص کیفی کربوهیدرات ها
تشخیص کربوهیدرات های احیا کننده و غیر احیا کننده
تشخیص منوساکارید و دی ساکارید
تشخیص پنتوز و هگزوز بودن
تشخیص کتوز و آلدوز
جلسه ششم: سنجش کیفی آمینواسید‌ها
- آشنایی با آزمایش نین هیدرین
- آشنایی با آزمایش زانتوپروتئیک
- آشنایی با آزمایش دیازوپائولی
- آشنایی با آزمایش میلون
- آشنایی با آزمایش ساکاگوچی
جلسه هفتم: آزمون‌های پروتئینی
- تعیین غلظت نمونه‌ها با اسپکتروفتومتر
- قانون بیر لامبرت در محاسبه غلظت مواد محلول
- آزمایش بیوره
جلسه هشتم: اندازه گیری های پروتئین های سرم
آشنایی با انواع پروتئین ها
آشنایی با روش کار کیت دو محلوله
جلسه نهم: آشنایی با چربی ها و فساد روغن ها
انجام و بررسی آزمایش اسیدی شدن روغن ها
انجام و بررسی آزمایش تولید پراکسید در روغن‌ها
جلسه دهم: آشنایی با عملکرد آنزیم ها
آشنایی با ساختار آنزیم ها
تاثیر عوامل مختلف بر واکنش های آنزیمی
جلسه یازدهم: الکتروفورز
آشنایی با تکنیک الکتروفورز
تهیه ژل آگارز
ران کردن نمونه ها و الکتروفورز
جلسه دوازدهم: کروماتوگرافی
آشنایی با انواع روش های کروماتوگرافی
شناسایی قند ها به روش کروماتوگرافی کاغذی
منابع
1. Textbook of clinical chemistry (Tietz). Latest ed.
2. Clinical Diagnosis (Henry). Latest ed.
3. Clinical Chemistry (Bishop). Latest ed.