اهداف درس
1- آشنایی با محاسبات آماری توصیفی
2- آشنایی با تهیه و ارائه جداول و نمودارهای مختلف
3- آشنایی با محاسبه شاخص های مرکزی و پراکندگی، توزیع آماری و احتمالات
4- استفاده از روش های آماری برای تحلیل داده ها در یک پروژه تحقیقاتی وابسته به رشته علوم و صنایع غذایی
شرح درس:
آمار نقش یک ابزار اساسی قدرتمند را در تمام شاخص های علوم دارد. لزوم پیش بینی در مسائل علوم پزشکی از یک طرف و وقوف به باطن قضایا از طرف دیگر جایگاه خاصی را برای آمار پدید آورده است. آمار علم جمع آوری، خلاصه کردن و طبقه بندی دادهها است و روشهای تحلیلی را برای پیش بینی، برآورد و تصمیم گیری درشرایط مختلف ارائه میدهد. در این درس مجموعه روشهایی که برای جمع آوری، سازماندهی، خلاصه کردن و توصیف اطلاعات به کار میرود مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در این درس با ارائه مفاهیمی از جمله نمونهگیری، حدود اطمینان و برآوردها و آزمونهای آماری می توان نتایج به دست آمده از نمونه را به جامعه تعمیم داد.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: معرفی مفاهیم آمار توصیفی و آمار استنباطی و انواع مشاهدات و روش های جمع آوری اطلاعات
• مفهوم آمار توصیفی را بداند
• مفهوم آمار استنباطی را بداند
• تفاوت آمار توصیفی و آمار استنباطی را بشناسد
• انواع مشاهدات را بشناسد
• روش های جمع آوری اطلاعات را بداند
جلسه دوم: آشنایی با طبقه بندی اطلاعات و نمایش آن ها به صورت جدول و نمودار و آشنایی با مفهوم و نحوه محاسبه توزیع تجمعی
• روش های طبقه بندی اطلاعات را بشناسد
• نحوه نمایش اطلاعات به صورت جدول و نمودار را بداند
• مفهوم توزیع تجمعی را بداند
• نحوه محاسبه توزیع تجمعی را بداند
• کاربرد توزیع تجمعی در محاسبات را بداند
جلسه سوم: آشنایی با مفهوم و نحوه محاسبه شاخص های مرکزی (میانگین، میانه و نما)
• مفهوم و انواع شاخص های مرکزی را بداند
• نحوه محاسبه شاخص های مرکزی را بداند
جلسه چهارم: آشنایی با مفهوم و نحوه محاسبه شاخص های پراکندگی (دامنه تغییرات، واریانس، انحراف معیار و ضریب تغییرات)
• مفهوم و انواع شاخص های پراکندگی را بداند
• نحوه محاسبه شاخص های پراکندگی را بداند
جلسه پنجم: معرفی احتمال و توابع توزیع گسسته (توزیع دوجمله ای و توزیع پواسون) و توابع توزیع پیوسته (توزیع نرمال و توزیع نرمال استاندارد)
• مفهوم احتمال را بداند
• انواع توابع احتمال را بشناسد
• توزیع دو جمله ای و پواسون را بشناسد
• توزیع نرمال و نرمال استاندارد را بشناسد
• نحوه تقریب توزیع نرمال به نرمال استاندارد را بداند
جلسه ششم: معرفی نمونه گیری و برآورد حجم نمونه
• مفهوم جامعه و نمونه را بداند
• انواع روش های نمونه گیری را بشناسد
• بتواند حجم نمونه را برآورد کند
جلسه هفتم: معرفی برآورد نقطه ای و فاصله ای
• مفهوم و کاربرد برآورد نقطه ای را بداند
• مفهوم و کاربرد برآورد فاصله ای را بشناسد
جلسه هشتم: معرفی فاصله اطمینان میانگین و نسبت
• مفهوم فاصله اطمینان را بداند
• بتواند فاصله اطمینان میانگین و نسبت را محاسبه کند
جلسه نهم: معرفی مفاهیم آزمون فرضیه
• مفهوم فرضیه صفر و یک را بداند
• مفهوم خطای نوع اول و دوم را بداند
• مفهوم توان آزمون و P-Valueرا بداند
جلسه دهم: معرفی آزمون های میانگین
• مراحل انجام یک آزمون آماری را بداند
• انواع آزمون های میانگین را بشناسد
• بتواند آزمون ها را با استفاده از SPSS انجام دهد
جلسه یازدهم: معرفی آزمون های نسبت
• مراحل انجام یک آزمون آماری را بداند
• انواع آزمون های نسبت را بشناسد
• بتواند آزمون ها را با استفاده از SPSS انجام دهد
جلسه دوازدهم: معرفی آزمون های پارامتریک
• مفهوم و کاربرد آزمون Anova را بداند
• بتواند داده ها را با آزمون Anova آنالیز کند
• مفهوم و کاربرد آزمون کای دو را بداند
• بتواند داده ها را با آزمون کای دو آنالیز کند
جلسه سیزدهم: معرفی آزمون های ناپارامتریک
• مفهوم و کاربرد آزمون من ویتنی را بداند
• مفهوم و کاربرد آزمون مک نمار را بداند
• مفهوم و کاربرد آزمون ویلکاکسون را بداند
• مفهوم و کاربرد آزمون کروسکال والیس را بداند
جلسه چهاردهم: معرفی همبستگی و رگرسیون
• مفهوم همبستگی را بداند
• انواع ضریب همبستگی را بشناسد
• بتواند ضریب همبستگی را با SPSS محاسبه کرده و تفسیر کند
• مفهوم و کاربرد رگرسیون را بداند
جلسه پانزدهم: معرفی نحوه ورود داده ها و تعریف متغیرها به صورت عملی در SPSS
• بتواند داده ها را وارد SPSS کند
• بتواند در SPSS متغیر تعریف کند
• بتواند یک فایل SPSS را باز کرده، ویرایش کند و ذخیره نماید
• بتواند خروجی های فایل SPSS را مورد استفاده قرار دهد
جلسه شانزدهم: آشنایی با نحوه رسم نمودارهای آماری و کاربرد آن ها به صورت عملی در SPSS
• انواع نمودارهای آماری را بداند
• نحوه رسم نمودارهای آماری را بداند
• کاربرد نمودارهای آماری را بداند
جلسه هفدهم: محاسبه شاخص های مرکزی و پراکندگی و ارائه جداول و نمودارها به صورت عملی در SPSS
• بتواند شاخص های مرکزی را از طریق SPSS محاسبه کند
• بتواند شاخص های پراکندگی را از طریق SPSS محاسبه کند
• بتواند در SPSS جداول و نمودارهای مختلف را رسم کند
منابع
1- اصول و روش های آمار زیستی، نـویسنده: واین و دانیل، مترجم: سیدمحمدتقی آیت اللهی
2- روشهای آماری و شاخصهای بهداشتی
3- آنالیز آماری در پژوهش های علوم پزشکی با استفاده از نرم افزار SPSS
