اهداف درس
یادگیری قواعد اصلی و پایه برنامه نویسی به زبان پایتون در سطح مقدماتی
شرح درس:
این درس به شیوه ترکیبی از تدریس تئوری و عملی ارائه می‌شود، با تأکید بر کاربردهای عملی برنامه‌نویسی پایتون. جلسات شامل توضیح مفاهیم بنیادی همچون متغیرها، ساختارهای کنترلی، توابع و ساختارهای داده با استفاده از مثال‌های واقعی و فعالیت‌های کلاسی است. دانشجویان به حل تمرین‌ها و انجام پروژه‌های کوچک با نرم‌افزار Anaconda3 (Jupyter Notebook) می‌پردازند، که به آشنایی با محیط‌های توسعه حرفه‌ای کمک می‌کند.
لازم به ذکر است آموزش مفاهیم تئوری این درس نیز بر پایه وب‌سایت آموزشی W3Schools خواهد بود که این امکان را فراهم می‌سازد تا مفاهیم برنامه‌نویسی پایتون را با مثال‌های عملی و تمرین‌های تعاملی به دانشجویان منتقل کرد. این رویکرد باعث می‌شود دانشجویان علاوه بر یادگیری تئوری، به صورت مستقیم با کدنویسی و (دیباگ) آشنا شوند.
ارزیابی شامل تکالیف عملی، آزمون‌های کوتاه، و پروژه پایانی است که به توسعه توانایی‌های عملی و تفکر الگوریتمی دانشجویان کمک می‌کند. پروژه پایانی به گونه‌ای طراحی شده که دانشجویان بتوانند مفاهیم آموخته شده در طول ترم را در قالب یک برنامه کاربردی،یکپارچه کنند.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: آشنایی با پایتون و محیط برنامه‌نویسی
معارفه و معرفی درس – معرفی منابع درسی و توضیحات در مورد نحوه یادگیری از طریق پلتفرم آموزشی W3Schools
– معرفی زبان پایتون و کاربردها
– نصب و راه‌اندازی Anaconda
– آشنایی با Jupyter Notebook
– اولین برنامه print()
جلسه دوم: متغیرها و انواع داده
تعریف متغیر
– انواع داده int, float, str, bool
– توابع تبدیل نوع int(), str()
جلسه سوم: عملگرها و عبارات
– عملگرهای ریاضی: +, -, *, /
– عملگرهای مقایسه‌ای: ==, >, <
– عملگرهای منطقی:
جلسه چهارم: ساختارهای کنترلی: شرط
– دستور if
– elif و else
– شرایط تو در تو
جلسه پنجم: ساختارهای تکرار: حلقه for
– حلقه for روی رشته و لیست
– تابع range()
– حلقه‌های تو در تو
جلسه ششم: ساختارهای تکرار: حلقه while
– حلقه while
– دستورات break و continue
جلسه هفتم: ساختار داده‌ای: لیست
– ایجاد لیست
– متدهای لیست: append(), remove(), sort()
جلسه هشتم: ساختار داده‌ای: تاپل و مجموعه
تفاوت لیست و تاپل
-ی مجموعه و عملگرهای مجموعه‌ا
جلسه نهم: ساختار داده‌ای: دیکشنری
– ایجاد و مدیریت دیکشنری
– کلید و مقدار
جلسه دهم: توابع (۱): تعریف و فراخوانی
– تعریف تابع با def
– پارامترها و آرگومان‌ها
– مقدار بازگشتی return
جلسه یازدهم: توابع (۲): حوزه متغیرها
– متغیرهایسراسری و محلی
– آرگومان‌های پیش‌فرض
– توابع lambda
جلسه دوازدهم: کار با فایل‌ها
– باز کردن و بستن فایل
– خواندن و نوشتن در فایل
جلسه سیزدهم: ماژول‌ها و کتابخانه‌ها
– import ماژول‌های استاندارد: math, random
– نصب کتابخانه با pip
جلسه چهاردهم: خطا: try-except
– انواع خطاها
– بلوک try و except
– finally
جلسه پانزدهم: مرور کلی و شروع پروژه پایانی
– جمع‌بندی مباحث
– تعریف پروژه پایانی
جلسه شانزدهم: ارائه پروژه‌های پایانی
ارائه توسط دانشجویان
– پرسش و پاسخ
جلسه هفدهم: امتحان پایان ترم
امتحان پایان ترم
منابع
۱. منبع اصلی و پایه‌ای (Core Resource)
• W3Schools Python Tutorial
دسترسی آنلاین: https://www.w3schools.com/python/
توضیح: این منبع به عنوان ستون فقرات تدریس مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای هر جلسه بخش‌های مشخصی از آن به عنوان مطالعه پیش از کلاس یا مرجع تمرین معرفی می‌شود.
۲. محیط توسعه یکپارچه (IDE) و ابزارها
• Anaconda Distribution (شامل Jupyter Notebook)
دانلود از: https://www.anaconda.com/download
• Jupyter Notebook Documentation
راهنما: https://jupyter.org/documentation
3. منابع فارسی (در صورت نیاز)
• فرادرس: دوره آموزشی برنامه‌نویسی پایتون
آدرس: https://faradars.org/courses/ (جستجو با کلیدواژه پایتون
کتاب “آموزش برنامه‌نویسی پایتون” | نویسنده: بهمن عالی‌پور (نشر دانش‌پژوهان)