اهداف درس
- آشنایی دانشجویان با مفهوم ارزیابی و مراحل آن و پرسش نامه های مورد استفاده
- آشنایی با روش های چهارگانه ارزیابی وضعیت تغذیه
- آشنایی دانشجویان با تست های آزمایشگاهی مورد استفاده در ارزیابی وضعیت تغذیه و تفسیر نتایج آن
- آشنایی با انواع سوء تغذیه و اختلالات خوردن
اهمیت و ضرورت درس
ارزیابی وضعیت تغذیه بر اساس 4 مرحله ارزیابی دریافت های غذایی، ارزیابی شاخص های تن سنجی ، ارزیابی آزمایشگاهی و ارزیابی یافته های بالینی پایه گذاری شده است که براساس جامعیت این موضوع یک کارشناس تغذیه دیدگاه کامل و جامع تری نسبت به مراجعه کننده ها و افراد جامعه خود پیدا می کند که براساس آن در طراحی برنامه های تغذیه ای خود می تواند از آنها استفاده نماید.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: تاریخچه تغذیه ای و ارزیابی
دانشجویان اهمیت ارزیابی تغذیه ای و علل بررسی وضعیت تغذیه را تشریح می کنند و با فرایند مراقبت تغذیه ای آشنا می گردند..
جلسه دوم: ارزیابی رژیمی 1
دانشجویان می توانند روش های بررسی مصرف مواد غذایی ) مشاهده مستقیم و روش توزین، بسامد خوراک، و… (،را تشریح کرده و اندازه گیری نمایند.
جلسه سوم: ارزیابی رژیمی 2
دانشجویان می توانند روش های اندازه گیری سروینگ سایز ها و واحد های معمول مصرف خوراک و روش های نوآورانه و مکانیزه بررسی تغذیه ای را به کار گیرند..
جلسه چهارم: ارزیابی رژیمی 3
دانشجویان می توانند با روش های کمک ابزاری اندازه گیری سروینگ سایز ها و واحد های معمول مصرف خوراک و مدل های غذایی آشنا گردند. بررسی عملی فرم های ارزیابی تغذیه در کلاس
جلسه پنجم: ارزیابی آزمایشگاهی 1
دانشجویان می توانند اهمیت ارزیابی داده های آزمایشگاهی در تعیین وضعت تغذیه، مزایا و محدودیت ها، ارزیابی گروه تست های آزمایشگاهی پنل جامع متابولیک و پایه را توضیح دهند.
جلسه ششم: ارزیابی CBC
دانشجویان می توانند تمام تست های هماتولوژی در قسمت CBC را تفسیر کنند.
جلسه هفتم: ارزیابی ویتامین های محلول در چربی
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ویتامین های محلول در چربی (ویتامین A وDو K وE) را تفسیر نمایند.
جلسه هشتم: ارزیابی ویتامین های محلول در آب 1
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ویتامین اسید فولیک و B12 را تفسیر نمایند.
جلسه نهم: ارزیابی ویتامین های محلول در آب 2
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ویتامین C ، ویتامین B6 و B1 را تفسیر نمایند.
جلسه دهم: ارزیابی وضعیت آهن
دانشجویان می توانند انواع کم خونی ها را همرا با برگه آزمایش تفسیر نمایند.
جلسه یازدهم: ارزیابی املاح و وضعیت پروتئین بدن
دانشجویان می توانند تست های آزمایشگاهی در ارزیابی ید ، روی و پروتئین های بدن را تفسیر نمایند
جلسه دوازدهم: شاخص های ارزیابی فیزیکی در کودکان
دانشجویان می توانند انواع شاخص های مورد استفاده در ارزیابی فیزیکی کودکان را تشریح کنند.
جلسه سیزدهم: تفسیر نمودار های رشد کودکان 1
دانشجویان می توانند شاخص های تن سنجی بر مبنای اندازه های وزن، قد در کودکان، نحوه ترسیم نمودارهای رشد، تفسیر شاخص ها و نمودار ها در تعیین وضع تغذیه کودکان را تشریح کنند
جلسه چهاردهم: آزمون میان ترم
آزمون میان ترم
جلسه پانزدهم: تفسیر نمودار های رشدی کودکان2
دانشجویان به طور کامل ارزیابی پایش رشد کودکان را انجام می دهند و انواع اختلالات رشد یا FTT را تحلیل می کنند
جلسه شانزدهم: تفسیرشاخص های تن سنجی در افراد بزرگسال 1
دانشجویان می توانند انواع روش ها و شاخص های ارزیابی فیزیکی افراد بزرگسال را تشریح کنند. دانشجویان می توانندشاخص وزن و شاخص قد به صورت مستقیم و اندازه گیری غیرمستقیم ، شاخص BMI نحوه برآورد آن ، اندازه گیری اسکلت بدنی، تعیین روش هایی برای ارزیابی وزن ایده آل و شاخص های مربوط به وزن و قد را تفسیر نمایند.
جلسه هفدهم: تفسیرشاخص های تن سنجی در افراد بزرگسال 2
دانشجویان با ترکیب بدن و روش های مستقیم و غیر مستقیم ارزیابی ترکیب بدن آشنا می شوند و به طور عملی اندازه گیری محیط ها در ارزیابی غیر مستقیم ترکیب بدنی شامل دور کمر، لگن، بازو و شرایط اندازه گیری ، همراه با کاربرد cut off های معین هر اندازه گیری ، را انجام می دهند. (همراه با ارزیابی عملی)
جلسه هجدهم: تفسیرشاخص های تن سنجی در افراد بزرگسال 3
دانشجویان می توانند نحوه اندازه گیری چین پوستی skin fold thickness و موارد کاریرد آن و تفسیر داده های حاصل از آن را تشریح نموده و با کالیپر اندازه گیری های لازم را انجام دهند
جلسه نوزدهم: ارزیابی ترکیب بدن اندازه گیری چربی زیر پوستی با استفاده از کالیپر
دانشجویان اندازه گیری با کالیپر را آموزش می بینند. (ارزیابی عملی)
جلسه بیستم: ارزیابی مستقیم ترکیب بدن و روش های آن
دانشجویان می توانند تمامی روش های ارزیابی مستقیم ترکیب بدن را توضیح دهند.
جلسه بیست و یکم: ارزیابی مستقیم ترکیب بدن
دانشجویان روش BIA را می توانند به طور کامل در ارزیابی ترکیب بدن تشریح کنند.
جلسه بیست و دوم: ارزیابی ترکیب بدن با BIA
دانشجویان می توانند به طور مستقیم اندازه گیری ترکیب بدن با BIA را انجام دهند. ( ارزیابی عملی )
جلسه بیست و سوم: ارزیابی بالینی 1
دانشجویان با انواع روش های ارزیابی وضعیت بالینی و علایم ناشی از کمبود یا مسمومیت ریزمغذی ها را تفسیر نمایند.
جلسه بیست و چهارم: ارزیابی بالینی 2
دانشجویان با انواع روش های ارزیابی وضعیت بالینی و علایم ناشی از کمبود یا مسمومیت ریزمغذی ها را تفسیر نمایند.
منابع
- Mahan L K and Escott-Stump S. Krause’s Food, Nutrition & Diet Therapy. WB, Saunders.
- Shils ME, Olson JA, Shike M, Ross AC. Modern Nutrition in Health α Disease. Lippincott Williams & Wilkins.
- Jellife and Jelliffe. Assessment of Nutritional Status. Oxford University Press,New York
- Barkauskas VH,Baumann LC, Darling-Fisher CS. Health and Physical Assessment. Mosby, Philadelphia.
- Pressman AH, Adams AH. Clinical Assessment of nutritional Status. Williams & Wilkin.
- Sauberlich HE. Laboratory Tests for the Assessment of Nutritional Status. CRC Press