اهداف درس
- اصول کار در آزمایشگاه مواد غذایی، نمونه گیری و محلول سازی
- اندازه گیری رطوبت و خاکستر
- اندازه گیری کربوهیدرات در مواد غذایی
- اندازه گیری چربی در مواد غذایی
- اندازه گیری پروتئین
- اندازه گیری نمک ها اساسی در غذا
- اندازه گیری ویتامینها
- آزمایشات آب
شرح درس:
آزمایشگاه شیمی وتجزیه مواد غذایی بخش عملی درس شیمی مواد غذایی است که به طور همزمان، در یک نیمسال تحصیلی با بخش نظری درس برای دانشجویان کارشناسی تغذیه ارائه می شود. در این بخش از درس ضمن آشنائی با روشهای اولیه در انجام آزمایشات مواد غذایی مثل رطوبت و خاکستر، متد اندازه گیری درشت مغذی ها شامل چربی ، پروتئین، کربوهیدرات و همچنین برخی از ریز مغذی ها، مانند املاح و ویتامین ها آموزش داده می شود. اصول علمی و مکانیسم آزمایشات در هر متد توضیح داده می شود. همچنین نحوه گزارش نویسی از آزمایشات و تحلیل نتایج بدست آمده خصوصا بررسی منابع خطا ی آزمایشات در این درس مورد توجه است.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: آشنایی با لوازم آزمایشگاهی
بتواند در طول ترم با لوازم کار کند و آنها را بشناسد.
جلسه دوم: محلول سازی
بتواند انواع محلول های غلظتی مولار، مولال و… را بسازد.
جلسه سوم: ادامه محلول سازی
بتواند انواع محلول های غلظتی مولار، مولال و… را بسازد.
جلسه چهارم: تعیین pH و اسیدیته آب، سرکه، رب
بتواند با دستگاه ph meter کار کند و آن را کالیبره نماید.
جلسه پنجم: تعیین قلیائیت آب
بتواند قلیاییت آب را با روش تیتراسیون اندازه گیری نماید.
جلسه ششم: تعیین باقیمانده کلر در آب
بتواند کلر باقیمانده را به روش تیتراسیون اندازه گیری کند.
جلسه هفتم: اندازه گیری سختی آب
بتواند سختی را به روش تیتراسیون اندازه گیری کند.
علل سختی آب را بداند
جلسه هشتم: اندازه گیری رطوبت و خاکستر در مواد غذایی
نحوه کار کردن با کوره و آون را به منظور اندازه گیری رطوبت و خاکستر موادغذایی بداند.
در بازدید با کلیه دستگاههایی که در صنایع غذایی در شیمی و کنترل کیفیت موادغذایی کاربرد دارد آشنا شود.
جلسه نهم: آزمایشات روغن
بداند که شاخص پراکسید نشانه چیست ؟
بتواند پراکسید انواع روغن ها اندازه گیری کند
با استفاده از پیکنومتر جرم حجمی روغن را اندازه گیری کند.
با استفاده از ست سوکسله بتواند از دانه های روغنی، روغن استخراج نماید.
جلسه دهم: آزمایش کیفی قندها
بتواند انواع قندها را براساس آزمایشات کیفی شناسایی کند
جلسه یازدهم: اندازه گیری ویتامین C در مواد غذایی و انیدرید سولفورو در آبلیمو
بتواند میزان ویتامین C را در موادغذایی اندازه گیری کند.
جلسه دوازدهم: اندازه گیری نمک طعام در مواد غذایی
بتواند میزان نمک موادغذایی را با دو روش موهر و ولهارد اندازه گیری کند.
جلسه سیزدهم: آزمایشات شیر
اندازه گیری میزان پروتئین
تعیین درجه اسیدی شیر
تست جوش، تست الکل
اندازه گیری چربی شیر به روش ژربر
اندازه گیری جرم حجمی شیر با لاکتودانسیتومتر
جلسه چهاردهم: مرور
مرور
منابع
1- کنترل کیفی و آزمایش های شیمیایی در مواد غذایی -دکتر ویدا پروانه
2- آزمون های شیر و فرآورده های آن – دکتر گیتی کریم
3- استانداردهای ملی ایران
