اهداف درس
آشنایی با انواع پژوهش، چگونگی طراحی یک پژوهش، ساختار پروپوزال تحقیقاتی، ساختار یک مقاله، آشنایی با انواع نشریات و شاخص های آنها، چگونگی جستجوی مقالات در پایگاه های علمی، لزوم اخلاق در پژوهش
شرح درس:
در طول سالیان و از ابتدای حیات بشر، انسان همیشه با تحقیق سروکار داشته است. آنچه در اینجا اهمیت دارد آن است که تحقیقی می تواند راهگشا باشد که بر اساس اصول و موازین علمی صورت پذیرد. تحقیق در لغت به معنای درست و راست گردانیدن، پیدا کردن و جستجوی حقیقت آورده شده است. تحقیق به روش علمی را مجموعه مقررات و قواعدی دانسته اند که چگونگی جستجو برای یافتن حقایق مربوط به یک موضوع را نشان می دهد.
جان دیوئی معتقد است:” اولین مرحله تحقیق احساس وجود یک مشکل است؛ به این معنی که پژوهشگر در کار خویش با مانع یا مشکلی روبرو گردیده است که در حل آن ابهام یا تردید دارد و نمی تواند در مقابل آن ساکت بماند.”
بنابراین این نقطه آغازین در انجام هرگونه پژوهش یا تحقیقی بسیار مهم است و نقش آموزش افراد برای مسئله یابی که در برخی نظام های آموزش و پرورش برآن بسیار تاکید می شود نیز از همین امر نشات می گیرد. هرچه ضرورت پرسش در هنگام تدریس برای فراگیر بیشتر مطرح شود و از او خواسته شود تا ذهن خود را برای طرح سوالات بیشتر فعال سازد می توان انتظار داشت که در آینده نیاز به تحقیق و پیشرفت در او ارتقا یابد. اولین مرحله از تقسیم بندی تحقیق را می توان منوط به هدف از انجام تحقیق دانست، بدین صورت که آیا هدف از انجام تحقیق علائق علمی محقق است یا احتیاجات عملی .
آنچه اهمیت دارد این است که تحقیق از دیرباز با آدمی همراه بوده است و در طول تاریخ به شیوه ها و روش های مختلفی آنرا انجام داده است. چنانچه انسان با تحقیق آشنا نمی شد و اقدام به انجام آن نمی کرد آیا دانش و علم انسان تا بدین پایه امروزی بود، مسلما پاسخ منفی است. انسانی که جستجو و تحقیق را در زندگی خود نداشته باشد، تصوری از رشد و تکامل هم برای او نمی توان داشت، علاوه بر این ضرورت انجام تحقیق از دیدگاه علمی نیز انکار ناپذیر است چه تحقیق را مایه حیات علم دانسته اند و بدون انجام تحقیق علم همچون آبی که در جائی مانده باشد دچار گندیدگی و تبدیل شدن به لجنزار خواهد شد.
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: اهمیت تحقیق و پژوهش، آشنایی با مبانی تحقیق، آشنایی با انواع تحقیق
1- اهمیت تحقیق و پژوهش را بداند.
2- با مبانی تحقیق آشنا شود.
3- انواع مختلف تحقیق و تفاوت آنها را بتواند بیان کند.
جلسه دوم: آشنایی با ساختار پروپوزال تحقیقاتی
1- با قسمت ها ی مختلف یک طرح تحقیقاتی آشنا شود.
جلسه سوم: ضوابط و معیار های انتخاب موضوع معرفی روشهای تعیین اولویت های تحقیقاتی آشنایی با انواع مطالعات و نقاط قوت و ضعف هر یک
1- ضوابط و معیار های انتخاب موضوع را نام ببرد
2- روشهای تعیین اولویت های تحقیقاتی را شرح دهد.
3- انواع مطالعات و نقاط قوت و ضعف هر یک را بشناسد.
جلسه چهارم: سوالات و فرضیه ها مرور متون و نحوه نگارش مرور متون
1- تفاوت سوال را با فرضیه بداند.
2- بتواند یک مرور متون برای طرح خود بنویسد.
جلسه پنجم: روش شناسی تحقیق بیان مساله
1- بتواند متد کار خود را بنویسد.
2- بتواند بیان مساله طرح خود را بنویسد.
جلسه ششم: آشنایی با اهداف (کلی، اختصاصی و کاربردی)، اخلاق در پژوهش، واژه های کلیدی و منبع نویسی، معرفی انواع متغیر ها
1- بتواند انواع اهداف طرح خود را بنویسد.
2- با اخلاق در پژوهش آشنا باشد.
3- واژه های کلیدی و منابع طرح خود را بنویسد.
4- انواع متغیر ها را توضیح دهد.
جلسه هفتم: چیستی و چرایی مقاله نویسی
تفاوت نگارش آکادمیک و غیر آکادمیک
معیارهای ارزیابی انواع مختلف نگارش آکادمیک (ICS,ISIوضریب تاثیر,…)
انواع رایج مقالات آکادمیک( مرور ادبیات ،تئوریک، تجربی ،کاربردی، روش شناختی)
انواع مجلات آکادمیک (تئوریک، کاربردی، تخصصی، عمومی)
جلسه هشتم: چیستی و چرایی مقاله نویسی
معرفی گام‌های اصلی مقاله نویسی (پژوهش، طراحی، نگارش، ویرایش ارسال، داوری و بازنگری)
موضوع تحقیق مناسب مرور ادبیات انتخاب و طراحی سوال تحقیق طراحی و روش تحقیق اجرا و تدوین تحقیق
نقطه شروع برای مقاله نویسی و برنامه عملی برای مقاله نویسی
جلسه نهم: طراحی مقاله به صورت عملی
موضوع و ایده اصلی مقاله (انتخاب و شکل دهی به موضوع مقاله)
متدولوژی مقاله (انتخاب، ارزیابی، متدلوژی، مقاله)
نوآوری مقاله (مشخص نمودن ،نوآوری نظری و کاربردی مقاله)
ارتباط و سازگاری بین سه سوال کلیدی طراحی مقاله
معرفی ساختار استاندارد مقاله (چکیده، مقدمه، مرور، ادبیات، روش شناسی یافته‌ها و تحلیل بحث و نتیجه‌گیری)
ارتباط بین اجزای اصلی مقاله
مثالی از یک مقاله الگو و اجزای آن
جلسه دهم: طراحی مقاله به صورت عملی
طراحی یک مقاله به صورت گام به گام (اجرا به صورت عملی)
ارزیابی طراحی مقاله (بر اساس چک لیست ایرادات رایج طراحی مقاله)
تکنیک‌های اصلاح طراحی مقاله (به صورت عملی)
نهایی کردن طراحی مقاله به صورت عملی
جلسه یازدهم: نگارش مقاله
اصول نگارش علمی (مخاطب محوری، وضوح انسجام هماهنگی و توالی منطقی علمی نوشتن صحیح نوشتن اختصار)
پاراگراف و اصول کلی نگارش آن در مقالات علمی
انواع عناصر تصویری (جدول، نمودار، شکل ) و اصول استفاده از آنها در مقاله
نوشتن مقدمه، مرور، ادبیات، متدولوژی، یافته‌ها و تحلیل بحث و نتیجه‌گیری مراجع چکیده عنوان و کلمات کلیدی و مشخصات نویسندگان
مهمترین موارد نگارش به زبان انگلیسی در مقالات علمی
جلسه دوازدهم: بازنگری و ویرایش مقاله
انتخاب و آشنایی با مجله مناسب
تهیه لیست ویرایش و بازنگری مقاله بر اساس مجله انتخاب شده
اشتباهات متداول در نگارش مقاله و چگونگی رفع آنها
ویرایش محتوایی مقاله
ویرایش نگارشی مقاله
جلسه سیزدهم: بازنگری و ویرایش مقاله
تکنیک‌ها و ابزارهای ویرایش مقاله (ویرایش دستی و نرم‌افزاری) به همراه آموزش مقدماتی نرم‌افزارهای ارجاع دهی (ENDNOTE)
جلسه چهاردهم: ارسال و فرایند داوری
مواردی که باید به مجله ارسال گردد و نحوه تهیه آنها
فرایند ارسال مقاله (نامه، ارسال، انتخاب داوران و…)
انواع سیستم‌های ارسال مقاله( معرفی با مثال)
فرایند داوری و بازنگری مقاله
چگونگی تفسیر نظرات سردبیر و داوران
چگونگی اعمال نظرات سردبیر و داوران
بازنگری و ارسال مجدد مقاله و پیگیری
جلسه پانزدهم: امتحان پایان ترم
–
جلسه شانزدهم: اسید آسکوربیک- فرایند هضم و جذب ویتامین C- نقش های متابولیسمی و علایم کمبود و منابع غذایی
دانشجویان می توانند ویتامین C و چگونگی سنتز آن در گیاهان و برخی حیوانات، چگونگی جذب اشکال ساختمانی ویتامین C و علایم ناشی از کمبود و بیماری اسکوروی و بررسی منابع غذایی و نقش آن در تقویت سیستم ایمنی را توضیح دهند.
جلسه هفدهم: امتحان میان ترم
امتحان میان ترم
منابع
Guyton and Hall Textbook of Medical Physiology ,15 Ed