معرفی رشته علوم آزمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی درباره چیست؟
علوم آزمایشگاهی شاخهای از علوم پزشکی است که در ارتباط با آنالیز آزمایشگاهی خون، مایعات و بافت های بدن انسان به منظور تشخیص بیماری، پیگیری درمان و حفظ سلامت افراد جامعه می‌باشد.همانطور که از نام رشته علوم آزمایشگاهی مشخص است، قطعا بیشتر ساعات کاری شما در آزمایشگاه‌ها خواهد بود. اما ساعت کاری این رشته نسبت به مواردی هم چون پرستاری خیلی بهتر است.
رشته علوم آزمایشگاهی برای چه کسانی مناسب است؟
این رشته برای دانشجویانی مناسب است که تمایل دارند در زمینه درمانی – بهداشتی – آموزشی – پژوهشی و تشخیصی مشغول به کار شوند. اگر شما هم درس زیست و کارهای آزمایشگاهی علاقمند هستید، این رشته می تواند مورد مناسبی برای شما باشد. علوم آزمایشگاهی بازار کار خوبی دارد و اگر آینده شغلی معیار مهمی برای شماست می توانید روی این رشته هم تمرکز کنید. علوم آزمایشگاهی شرایط خوبی از نظر درآمد و بازار کار دارد. موقعیت شغلی مربوط به این رشته متعدد است و شرایط مهاجرت و دریافت پذیرش از دانشگاه‌های مطرح دنیا نیز برای آن هموار است. علاوه بر این، علوم آزمایشگاهی نسبت به سایر رشته‌های پیراپزشکی آسان‌تر است. یعنی در صورت علاقه و استعداد، موفقیت در رشته علوم آزمایشگاهی برایتان آسان است و دغدغه چندانی ندارید.
بازار کار این رشته چگونه است؟
کارشناسان رشته علوم آزمایشگاهی میتوانند آزمایشات بالینی، تحقیقاتی و خدمات وابسته را در مراکز زیر به عنوان کارشناس انجام دهند.
- آزمایشگاههای بالینی بیمارستان‌های دولتی و خصوصی
- آزمایشگاههای مراکز بهداشتی
- آزمایشهای تشخیص طبی خصوصی
- انستیتوها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی
- کارخانجات تولید وسایل و مواد آزمایشگاهی
- شرکتهای پخش فرآورده‌های بیولوژیک و آزمایشگاهی
- آزمایشگاههای پزشکی قانونی
- آزمایشهای سازمان انتقال خون
- آزمایشگاه های کنترل کیفی صنایع دارویی و غذایی
مقاطع تحصیلی رشته:
فارغ التحصیلان دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی می توانند در هریک از شاخه های مرتبط با رشته مانند بیوشیمی – خون شناسی – ایمنی شناسی – باکتری شناسی – میکروب شناسی – انگل شناسی – ویروس شناسی – قارچ شناسی – سم شناسی – بیو تکنولوژی و… در مقطع کارشناسی ارشد و سپس دکترای تخصصی (Ph.D ) ادامه تحصیل دهند.
دانش آموختگان این رشته، در مقطع کارشناسی ارشد چه رشته هایی می توانند ادامه تحصیل دهند؟
فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی می توانند از طریق آزمون کارشناسی به کارشناسی ارشد در گرایش‌های زیر ادامه تحصیل دهند : بیوشیمی بالینی، خون شناسی، انگل‌شناسی پزشکی، میکروب شناسی پزشکی، قارچ شناسی پزشکی، ویروس‌شناسی پزشکی، ژنتیک انسانی، ایمونولوژی، بیوتکنولوژی، فیزیولوژی، سم‌شناسی و سایر رشته‌هایی که طبق مصوبات مجوز ادامه تحصیل در آن را دارد.
مهم ترین دروس رشته علوم آزمایشگاهی چیست؟
مهمترین دروس این رشته عبارتند از: زیست شناسی سلولی ملکولی، فیزیولوژی، بیوشیمی عمومی، آناتومی به همراه آزمایشگاه، بافت شناسی، میکروب شناسی عمومی، انگل شناسی، ویروس شناسی، ایمنی شناسی پزشکی، بیوشیمی پزشکی، قارچ شناسی پزشکی، خون شناسی، فارماکولوژی، آسیب شناسی، ژنتیک پزشکی، باکتری شناسی، آشنایی با بیماری های داخلی، سم شناسی و هورمون شناسی.
چیدمان ترمی(لیست دروس) رشته علوم آزمایشگاهی را اینجا می‌توانید مشاهده کنید
دستاوردهای این رشته چیست؟
فارغ‌التحصیلان این رشته :
- تشخیص بیماری‌ها و پیگیری مسیر درمان را به عهده دارند.
- خدمات آزمایشگاهی بالینی مورد نیاز جامعه را برآورده می سازند.
- خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز مراکز بهداشتی کشور که برای پیشگیری و حفظ سلامت لازم است، تأمین میکند.
- از اصول و فنون جدید روش تدریس و یادگیری در حیطههای نظری ـ عملی و کارآموزی در عرصه استفاده میکند.
- فارغ التحصیلان بتوانند در حیطههای مختلف آموزشی، تحقیقاتی، خدماتی و تولیدی خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز جامعه را پوشش می دهند.
- باتوجه به تغییر سریع و مداوم روشهای آزمایشگاهی، فارغ التحصیلان این رشته از توانایی تطبیقی خود با تکنولوژی جدید برخوردار هستند.
چرا رشته علوم آزمایشگاهی مهم است؟
بیش از 70 درصد تصمیم‌هایی که پزشکان برای تشخیص و درمان اتخاذ میکنند براساس نتایج آزمایشگاه است و بنابراین آزمایشگاه نقش بسیار حیاتی در سیستم بهداشتی دارد زیرا هدف آزمایشگاه این است که اطلاعات زیر را به پزشک و تیم بهداشتی ارائه بدهد:
- آزمایشگاه باید بیماری یا حساسیت به بیماری را تشخیص دهد.
- نتایج آزمایشگاهی میتواند یک تشخیص را تایید یا رد کند.
- پزشکان را در کنترل و درمان بیماری راهنمایی کند.
- کارشناس آزمایشگاه با انجام آزمایشهای مخصوص اثر بخشی دارو را بررسی کند.
آزمایشگاه همچنین یک نقش بسیار مهم در تحقیق و آموزش، طراحی و بکارگیری تکنولوژی اطلاعات و بهبود کیفیت دارد. برای اینکه آزمایشگاهی به صورت موفق به اهداف خود برسد، باید از تجربه پزشکی، علمی و تکنیکی بهره‌مند باشد و از منابعی چون پرسنل، تجهیزات پردازش داده، منابع و امکانات و مهارت های ارتباطی، اجرایی و مدیریتی استفاده کند.
دانش آموختگان این رشته چه توانمندی هایی کسب می کنند؟
کارشناسان علوم آزمایشگاهی برای انجام خدمات آزمایشگاهی از انواع تجهیزات و روشهای مختلف آزمایشگاهی استفاده میکنند، این روشها شامل مطالعات میکروسکوپی، روشهای تشخیصی ملکولی، روشهای مختلف تجزیه شیمیایی، ایمونولوژیکی و شناسایی باکتریولوژیکی است.
درآمد رشته علوم آزمایشگاهی چقدر است؟
درآمد فارغ‌التحصیلان این رشته بسیار متغیر است و بستگی به جایگاه شغلی دارد. بطور مثال درآمد افرادی که در آزمایشگاه تشخیص طبی مشغول به کار هستند از حدود 12 میلیون تومان (سال 1402) میتواند شروع شود و قاعدتا فارغ التحصیلانی که آزمایشگاه تشخیص طبی تاسیس کرده اند ماهانه درآمد بالای 100 میلیون تومان خواهند داشت.
آیا امکان تاسیس آزمایشگاه برای فارغ‌التحصیلان این رشته وجود دارد؟
افرادی که در مقطع دکتری علوم آزمایشگاهی فارغ التحصیل می‌شوند اجازه راه‌اندازی آزمایشگاه در گرایش تخصصی خودشان را دارند. بنابراین افرادی که قصد تاسیس آزمایشگاه دارند باید در یکی از رشته های پاتولوژی و علوم آزمایشگاهی مدرک دکتری حرفه‌ای را داشته باشند.
آیا رشته علوم آزمایشگاهی طرح دارد؟
بله رشته علوم آزمایشگاهی مانند بسیاری دیگر از رشته های زیرمجموعه وزارت بهداشت دارای 2سال طرح اجباری است. لازم به ذکر است هر ساله لیست رشته های مشمول طرح نیروی انسانی وزارت بهداشت از طریق سامانه رشد پزشکی منتشر می شود. افرادی که بر اساس لیست رشته های اجباری و اختیاری ، مشمول طرح خدمت پزشکی می شوند، می بایست در بازه زمانی تعیین شده برای نام نویسی اقدام نمایند. طرح اجباری 2 ساله بدین صورت است که وزارت بهداشت را ملزم به فراهم کردن شغل برای فارغ التحصیلان حداقل برای 2 سال میکند و فارغ التحصیل در دوره طرح علاوه بر کسب تجربه، ازحقوق و مزایا بهره مند میشود و دارای 2 سال سابقه کار در یکی از مراکز دولتی می شود. معمولا حقوقی نیز به مشمولان پرداخت می شود که در این خصوص وزارت بهداشت و دانشگاه محل جذب متقاضی تصمیم گیری می کنند اما این مبلغ معمولا معادل کارکنان رسمی می باشد.
آیا امکان تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی بدون کنکور وجود دارد؟
خیر. از سال 1394 تا سال 1397 به منظور رفع تقاضا و تکمیل کادر نیروی درمان، پذیرش رشته علوم آزمایشگاهی بدون کنکور در مقطع کاردانی صورت گرفت. اما چون رشته علوم آزمایشگاهی از جمله رشته‌های با متقاضی بالا در زیر گروه کنکور تجربی است که سالانه افراد زیادی بر سر قبولی در این رشته با هم رقابت میکنند. بر اساس تصمیم وزارت بهداشت همانند اغلب رشته‌های پیراپزشکی مثل پرستاری، مامایی و هوشبری از سال 97 به بعد پذیرش اغلب رشته‌های پیراپزشکی فقط منوط به شرکت و قبولی در آزمون سراسری شد. علوم پزشکی وارستگان هم به عنوان اولین و تنها غیرانتفاعی علوم پزشکی کشور فقط از طریق کنکور سراسری در رشته علوم آزمایشگاهی دانشجو جذب میکند. آخرین رتبه قبولی پذیرش رشته علوم آزمایشگاهی در سال 1401 علوم پزشکی وارستگان را در جدول زیر مشاهده کنید.
| رشته | سهمیه | ورودی | پایین ترین رتبه | بالاترین رتبه |
|
علوم آزمایشگاهی |
منطقه 1 | مهر | 5120 | 9394 |
| بهمن | 4474 | 11276 | ||
| منطقه 2 | مهر | 8172 | 21954 | |
| بهمن | 4196 | 25548 | ||
| منطقه 3 | مهر | 13115 | 23230 | |
| بهمن | 14919 | 25868 |