اهداف درس
دانشجو در پایان این درس باید قادر باشد:
1. عملکرد دستگاه های مختلف بدن را توصیف کرده و اختلالات فیزیولوژیک مرتبط با آنها را بشناسد
2. رگ گیری و خونگیری ازنقاط مختلف بدن را بسته به هدف آزمایش انجام دهد
3. با انواع لوله های خونگیری و ظروف نمونه آشنا شده باشد
4. با تست های پایه ای آزمایشگاه آشنا شده باشد
5. نحوه صحیح کار با میکروسکوپ ها را بداند
اهمیت و ضرورت درس
آشنایی دانشجو با آزمایشهای فیزیولوژی عملی و شناخت اختلالات و نارسایی های فیزیولوژیک بدن انسان در مقایسه با حالت سلامت
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: آشنایی با تجهیزات آزمایشگاه فیزیولوژی (میکروسکوپ ها و لام نئوبار و...)
• آشنایی با قوانین و شرایط کلاس و آزمایشگاه فیزیولوژی
• ارائه طرح درس و گروه بندی
• آشنایی با اجزا میکروسکوپ و نحوه کار کردن با آن
• مشاهده لام های رنگ آمیزی شده
جلسه دوم: تهیه گستره خونی و رنگ آمیزی و مشاهده لام
• آشنایی با اجزا ساززنده خون و شناخت سلولهای خونی
• تهیه گستره خونی صحیح و قابل مطالعه
• رنگ آمیزی لام تهیه شده
• مشاهده لام رنگ شده و تشخیص سلولهای خونی
جلسه سوم: شمارش گلبولهای سفید خون
• شناسایی و تشخیص گلبولهای سفید از نظر مورفولوژی
• آشنایی با مرفولوژی و تعدادنرمال WBCs
• آشنایی با بیماریها و اختلالات آنها
جلسه چهارم: شمارش گلبولهای قرمز خون
• شناسایی و تشخیص گلبولهای قرمز از نظر مورفولوژی
• آشنایی با مرفولوژی و تعدادنرمال RBCs
• آشنایی با بیماریها و اختلالات آنها
جلسه پنجم: شمارش تخمینی پلاکت
• شناسایی و شمارش پلاکتی
• آشنایی با اندکس های مختلف پلاکت در گزارش CBC
جلسه ششم: آموزش نمونه گیری
• پیداکردن و تشخیص رگ مناسب جهت نمونه گیری
• آشنایی با مواد ضد انعقاد مختلف در لوله ها و کاربرد هرکدام
• آشنایی با نحوه صحیح زدن لانست جهت تستهای مختلف
جلسه هفتم: اندازه گیری زمان سیال خون
• آشنایی با عوامل موثر برسیالیت خون
• شناخت روش انجام آزمایش BT
• آشنایی با عوامل موثر بر تغییرات این آزمایش و اختلالات مرتبط با پلاکتها
جلسه هشتم: اندازه گیری زمان انعقاد خون
• آشنایی با مسیر آبشاری انعقاد خون داخلی و خارجی
• انجام روشهای مختلف سنجش زمان انعقاد خون
جلسه نهم: بررسی گروه های خونی
• شناخت آنتی ژنهای مرتبط با گروههای خونی مختلف
• فراوانی و ویژگیهای ساختاری هرکدام از گروههای خونی
• شناخت واکنشهای هماگلوتیناسیون بین گروههای مختلف خونی
جلسه دهم: هماتوکریت
• اندازه گیری حجم متراکم سلولهای خونی
• آشنایی با مفاهیم مختلف در تفسیر CBC
جلسه یازدهم: اندازه گیری ESR
• آشنایی با اهمیت آزمایش ESR و دلایل کاهش و افزایش آن در اختلالات
جلسه دوازدهم: اندازه گیری فشار خون
• آشنایی با مفاهیم فشارسیستولی و دیاستولی
• آشنایی با مقادیر نرمال و اختلالات مربوط به فشار خون
• نحوه گرفتن صحیح فشار خون
منابع
- فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال ، آخرین چاپ
- کتاب خون شناسی،انعقاد و طب انتقال خون ، هنری دیویدسون
- کتاب خون شناسی و بانک خون، دکتر حبیب الله گل افشان