نام و کد درسهماتولوژی 1
تعداد واحد3 واحد
تعداد جلسات24 جلسه
پیش نیازفیزیولوژی نظری
استاد درسدکتر حسین حبیبی
پست الکترونیک استادHabibih@varastegan.ac.ir

اهداف درس

آشنایی با شکل گیری و تمایز سلول های خونی و تغییرات مورفولوژیکی بیماری های خونی، تشخیص انواع کم خونی ها، اختلالات خوش خیم لکوسیت ها

اهمیت و ضرورت درس

در این درس دانشجو با مراحل مختلف خون سازی آشنا شده و انواع سلول های بنیادی خصوصا سلول های بنیادی خون ساز را شناخته و در ادامه با ساختار سول های خونی آشنا شده و قادر خواهد بود انواع مختلف کم خونی اعم کم خونی های در نتیجه موادغذایی ، ارثی و اکتسابی را تشریح نماد و در انتها با اختلالات خوش خیم گلبول های سفید آشنا می گردد

سرفصل های هر جلسه

جلسه اول: مقدمه و آشنایی با ساختار مغز استخوان و نحوه هماتوپوئزیس

1) خونسازی را از بدو تشکیل جنین و تا دوران بلوغ توضیح دهد
2) سلول های مختلف خونی و اجداد آنها در مغز استخوان تشریح کند

جلسه دوم: انواع سلول های بنیادی با تمرکز بر سلول های بنیادی خون ساز و اریتروپوئزیس

1) سلول های بنیادی و خصوصیات آنها را توضیح دهد
2) ویژگی اصلی سلول های بنیادی خون ساز را ذکر کردن و نحوه تبدیل آنها را به سول های بالغ تشریح نماید

جلسه سوم: انواع هموگلوبین، سنتز هموگلوبین و بیماری های وابسته با اختلال سنتز Heme

1) انواع هموگلوبین های رویانی جنینی و بلوغ را توضیح دهد و میزان نرمال هریک را بشناسد
2) پورفریا و دلیل ایجاد آنها را دانسته و راههای کاهش علایم آن را توضیح دهد

جلسه چهارم: اندکس های اریتروسیت و تغییرات آنها در کم خونی ها

در این جلسه دانشجو با پارمتر های مختلف اریتروسیت ها که در آزمایش( CBC) شمارش کامل سلول های خونی) آشنا می شود و میتواند دلیل تغییرات آنها را در انواع مختلف کم خونی های توضیح دهد.

جلسه پنجم: آشنایی با با تفسیر اندکس های اریتروسیت

این جلسه ادامه جلسه قبل بوده و ضمن شناسایی دقیق تر پارمترهای اریتروسیت قادر است تغییرات آنها را در آزمایش CBC تفسیر کن علاوه بر آن با نحوه کنترل کیفی آزمایش CBC آشنا خواهد شد

جلسه ششم: مورفولوژی اریتروسیت ها

1) آشنایی با انواع اشکل اریتروسیت ها در اسمیر خون محیطی
2) توانایی تشخیص آنیزوسیتوز، پوئیکیلوسیتوز و آنیزوکروم در اریتروسیت ها
3) توانایی برقراری ارتباط مورفولوژی اریتروسیت ها با انوا بیماری ها مربوط به آن

جلسه هفتم: گرانولوپوئز، ترمبوپوئز و آشنایی با انواع لکوسیت ها

در پایان این جلسه دانشجو قادر خواهد بود پیش ساز ها و انواع سلول های رده گرانولوسیتی و پلاکتی و همچنین محل ذخیره آنها رو توضیح دهد.

جلسه هشتم: سیستم لنفاوی و انواع لمفوسیت ها

1) اشنایی با سیستم لمفاوی اولیه و ثانویه
2) نقش سیستم لمفاوی در بلوغ و تمایز سلول های خونی
3) آشنایی با محل استقرار سلول های خونی در اندام های مختلف سیستم لنفاوی

جلسه نهم: آشنایی با روش های دستی و دستگاهی شمارش سلولی

پس از پایان این جلسه دانشجو قادر خواهد بود تقسیم بندی لام های هموسیتومتر را توضیح داده و با روش های دستی  و اتوماتیک شمارش سلولی ( شامل ایمپدانس، فلوسایتومتری و سیتوشیمی آشنا می گردد.

جلسه دهم: کم خونی ها و طبقه بندی آنها

1) در این جلسه دانشجو با انواع طبقه بندی کم خونی های آشنا خواهد شد و شیوه دسته بندی آنها را می آموزد
2) با علایم عمومی کم خونی های آشنا می گردد
3) با متابولیسم و نحوه جذب و دفع آهد و علایم اختاصصی آن و شیوهای تشخیص را می آموزد

جلسه یازدهم: کم خونی فقر آهن

آشنایی دانشجو با متابولیسم آهن
دانشجو با علایم کلینیکی و تشخیص های آزمایشگاهی کم خونی فقز آهن و دانشجو قادر خواهد بود تا تست های آزمایشگاهی کمبود اهن را توضیح دهد

جلسه دوازدهم: کم خونی مگالوبلاستیک

1) آشنایی دانشجو با متابولیسم ویتامین 12 و اید فولیک
2) آشنایی دانشجو با علایم کلینیکی و تشخیص های آزمایشگاهی کم خونی های مگالوبلاستیک

جلسه سیزدهم: کم خونی های همولیتیک ارثی

دانشچو قادر خواهد بود نحوه ایجاد کم خونی های همولیتیک و انواع آن را توضیح دهد علاوه بر آن:
1) آشنایی دانشجو با مکانیسم ایجاد کم خونی ها در بیماری های مزمن
2) آشنایی دانشجو با انواع کم خونی های نروموسیت و نروموکروم نیز صورت میگیرد

جلسه چهاردهم: تالاسمی بتا

در پایان جلسه دانشجو قادر خواهد بود انواع بتا تالاسمی از لحاظ فنوتیپ و ژنوتیپ و ارتباط آنها با علایم کلینیکی را توضیح دهد

جلسه پانزدهم: تالاسمی آلفا

در پایان جلسه دانشجو قادر خواهد بود  انواع آلفا تالاسمی از لحاظ فنوتیپ و ژنوتیپ و ارتباط آنها  با علایم کلینیکی را توضیح دهد

جلسه شانزدهم: کم خونی داسی شکل

در پایان جلسه دانشجو قادر خواهد بود  خصوصیات کم خونی داسی شکل  و علیی ژنتیکی و علایم بالینی آن را ذکر نماید

جلسه هفدهم: کم خونی متعاقب بیماری های مزمن

در پایان جلسه دانشجو باید بتواند ارتباط بین بیمارهای زمینه ای و ایجاد  کم خونی خصوصا بیماران کلیوی ، کبدی و عفونی را ذکر نماید

جلسه هجدهم: فقرG6PD و پیروات کیناز و 5 نوکلئوزیداز

دانشجو قادر خواهد بود علی ایجاد فاویسم و دلیل تشخیص و علایم بالینی و تست های ازمایشگاهی را در ارتباط با تشخیص فاویسم ذکر نماید

جلسه نوزدهم: کمخونی اسفروسیتوز، پیروپوئیکیلوسیتوز، الیپتوسیتوز، استئوماتوسیتوزو ...

دانشجو باید بتواند مشکلات ارثی مورفولوژی غیر نرمال اریتروسیت ها را شرح دهد

جلسه بیستم: هموگلوبینوری حمله ای شبانه

دلیل ایجاد  هموگلوبینوری حمله ای شبانه و روش های تشخیص آزمایشگاهی آن را ذکر نماید

جلسه بیست و یکم: کم خونی همولیتیک اتوایمیون و اکتسابی

دلیل ایجاد  کم خونی همولیتیک اتوایمیون و اکتسابی را ذکر کرده و برای افتراق آنها راه حل ارائه دهد

جلسه بیست و دوم: پلی سایتمی و اختلالات خوش خیم لکوسیت ها

توضیح نوتروفیلی ، لمفوسیتوز، ائوزینوفیلی و …

جلسه بیست و سوم: نوتوفیلی، نوتروپنی، لمفوسیتوزیس، لمفوپنی توکسیک گرانولیشن ، دوهل بادی، کی هگلینف آلدر ریلی و دیگر اختلالات کیفی لکوسیت ها و

نحوه تفسیر و برخورد با بیماران نوتروفیلی و لکوسیتوز و افتراق آن از دیگر بیماری ها
در پایان جلسه دانشجو می تواند انواع بیماری هایی که باعث اختلال در عملکرد( خروج از رگ و ورود به محل التهاب، عدم کشتن باکتری های فاگوسیت شده و ..) را توضیح دهد

جلسه بیست و چهارم: امتحان پایان ترم

منابع

هماتولوژی دیویدسون
روش های عملی در آزمایشگاه هماتولوژی دکتر رضوانی
1- postgraduate hematology , 6th ed. 2011
2- Rodak B.F, Hematology. Clinical principles and application. Latest Ed.
3- Henry_Clinical_Diagnosis_and_Management_by_Laboratory_Methods__22nd_Edition
4- Essential Hematology, (Hoffbrand) latest edition

امکان ارسال دیدگاه وجود ندارد!