اهداف درس
آشنایی دانشجو با نحوه تشخیص کلیه عوامل انگلی ( کرم ها ، تک یاخته و حشرات انگلی بیماری زای انسان (
1- یادآوری و مروری بر روشهای تشخیص آزمایشگاهی ( ماکروسکوپی ، میکروسکوپی ساده ، مستقیم ، تغلیظی وکشت) کرمها
2- مرور هلمنتولوژی 1 ( ترماتودهای شایع : مجاری صفراوی – کبدی ، روده ای ، ریوی ، خونی )
3– مرور هلمنتولوژی 2 سستودهای شایع ( روده ای ، خارج روده ای )
4- مرور هلمنتولوژی 3 نماتودهای شایع ( روده ای ، خونی ، نسجی )
5- روشهای تشخیص آزمایشگاهی تک یاخته ها ( روده ای ، حفره ای ، خونی ، نسجی ، نادر )
6- روشهای تشخیص آزمایشگاهی ماکروسکوپی و میکروسکوپی بندپایان و حشرات بیماری زای انسانی
7- تست های پوستی
8- آزمایشات اختصاصی ( انواع چربی ها ، کالپروتکتین و….. )
اهمیت و ضرورت درس
آموزش روشهای نمونه برداری، جداسازی و تهیه لام و رنگ آمیزی ، کشت ، سرولوژی و مولکولی جهت تشخیص انواع انگلهای مختلف و یادگیری خصوصیات مرفولوژیکی انواع انگلها ( کرمها ، تک یاخته ها ، بندپایان و حشرات بیماریزا )
سرفصل های هر جلسه
جلسه اول: مروری بر روشهای تشخیص آزمایشگاهی ساده ، مستقیم ، تغلیظی وکشت کرمها
روش های تشخیص ماکروسکوپی ، انجام آزمایشات مستقیم ، تغلیظی ، کشت کرمها و اشکال و فرم های میکروسکوپی کرم های شایع و نحوه ی گزارش آنها را قادرباشدانجام دهد .
جلسه دوم: مرور هلمنتولوژی 1 ( ترماتودهای شایع – سستودهای شایع )
با نمونه ها و روش های تشخیص ماکروسکوپی و میکروسکوپی کرم های شایع ( ترماتودهای شایع – سستودهای شایع ) آشنا شده و نحوه ی گزارش آنها را قادر باشد انجام دهد
جلسه سوم: مرور هلمنتولوژی 2 ( نماتودهای شایع - روده ای )
با نمونه ها و روش های تشخیص ماکروسکوپی و میکروسکوپی کرم های شایع ( نماتودهای روده ای – آسکاریس ، اکسیور ، و…. ) آشنا شده و نحوه ی گزارش آنها را قادرباشدانجام دهد
جلسه چهارم: مرور هلمنتولوژی 3 ( نماتودهای خونی و نسجی )
با نمونه ها و روش های تشخیص ماکروسکوپی و میکروسکوپی کرم های شایع ( نماتودها ) آشنا شده و نحوه ی گزارش آنها را قادرباشدانجام دهد
جلسه پنجم: کلیات و مفاهیم و اصطلاحات ضروری و پایه تک یاخته ها ، رنگ آمیزی اختصاصی تک یاخته ها
با مفاهیم و اصطلاحات ضروری و پایه تک یاخته ها آشنا شده ، روش های ساده رنگ گیمسا ، لوگل و رنگ آمیزی اختصاصی تک یاخته ها تری کروم را انجام میدهند
جلسه ششم: آزمون حذفی مرور هلمنتولوژی
جلسه هفتم: آمیب ها، آمیب ها ی آزاد زی
نمونه ها و روشهای تشخیص آزمایشگاهی آمیب کلی ودیسانتری و آکانتاموبا ، نگلریا ، نمونه های مورد نیاز و نمونه برداری انواع نمونه ها را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه هشتم: تاژکداران روده ای
نمونه ها و روشهای تشخیص آزمایشگاهی و انواع روشهای تشخیص ژیاردیا – کیلوما ستیکس – دی آنتا موبا و … را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه نهم: تاژکداران دستگاه ادراری - تناسلی و مژه داران
نمونه ها و روشهای تشخیص آزمایشگاهی و انواع روشهای تشخیص تریکوموناس ها ، بالانتیدیوم … را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه دهم: تک یاختگان نسج
روشهای تشخیص آزمایشگاهی و نمونه برداری لیشمانیاها ، تریپانوزم ها و … را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه یازدهم: تک یاختگان خون
روشهای تشخیص آزمایشگاهی انواع تک یاخته های خون پلاسمودیوم ها ( ویواکس ، فلسیپاروم ، مالاریه ، اوال ) ، بابزیا و تیلریا … را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه دوازدهم: تک یاختگان خون ونسج روشهای تشخیص آزمایشگاهی توکسوپالسما ، سارکوسیس تیس – سیکلوسپورا
تک یاختگان خون و نسج روشهای تشخیص آزمایشگاهی توکسوپلاسما ، سارکوسیس تیس – سیکلوسپورا – … را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه سیزدهم: کوکسیدیاها و تک یاخته های نادر و اختصاصی
کوکسیدیاها روشهای تشخیص آزمایشگاهی کریپتوسپوریدیوم – ایزوسپورا
روشهای تشخیص آزمایشگاهی سیکلوسپورا ها ، پنوموسیستیس –بلاستوسیس هومونیس
… را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه چهاردهم: کلیات حشره شناسی پزشکی و بندپایان بیماری زای مهم 1
روشهای صحیح نمونه برداری و تشخیص حشرات و بندپایان بیماری زای مهم ونمونه برداری برای تشخیص ماکروسکوپی و میکروسکوپی پدیکولوز ، فتایروس ، ساس و ….. را فراگرفته ونحوه جمع آوری وآماده سازی وحمل ونقل آنهار ا بیآموزد.
جلسه پانزدهم: حشره شناسی پزشکی و بندپایان بیماری زای مهم 2
در پایان جلسه دانشجو قادر خواهد بود انواع آلفا تالاسمی از لحاظ فنوتیپ و ژنوتیپ و ارتباط آنها با علایم کلینیکی را توضیح دهد
جلسه شانزدهم: آزمون انلاین و عملی
منابع
1- Basic Clinical Parasitology ,/ Brown & Nova ,Latest ed
2- Worms and Human disease , Muller. Latest ed. {منابع معرفی شده توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
3- Medical Parasitology , Markell &Voge , Latest ed.
4- Fundamentals of diagnostic Parasitology
5- Basic Laboratory Methods In Medical Parasitology , WHO,Geneva
6- Garcia,L.S.,1999 ,Practical Guide to Diagnostics Parasitology .ASM Press, Washington ,D.C.
7- بیماری های انگلی در ایران ( بیماری های تک یاخته ای ) ، اسماعیل صائبی ، انتشارات آبیژ ، ویرایش چهارم ، زمستان
8- تک یاخته شناسی پزشکی جامع ، محمدجواد غروی ، تهران ، آخرین چاپ
9 – روشهای تشخیص آزمایشگاهی تک یاخته ها و حشرات مهم و بیماری زای پزشکی، گنج بخش ، انتشارات تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، 1390